Mechanizmy psychoterapeutyczne w zastosowaniu hipnoterapii medycznej przy zachowaniu świadomości pacjenta, opracowane przez prof. Marię Szulc

Profesor Maria Szulc na podstawie jednej z gałęzi nauki – hipnologii, opracowała skuteczne narzędzie psychoterapii głębi, które posiada większe spektrum oddziaływania w leczeniu zaburzeń nerwicowych, lęków, stanów depresyjnych, alkoholizmu. Hipnoterapia medyczna (stan czuwania), eliminując cierpienie wielu zrezygnowanym osobom, odbudowuje nadzieję na powrót do zdrowia i uaktywnienie zasobów, talentów. Już po pierwszej sesji przynosi znaczącą ulgę, odcinając i uwalniając cały system od psychofizycznych konsekwencji, cierpienia, bólu i ograniczenia potencjału. Na poziomie podświadomym następuje samoistny proces wygaszania przykrych myśli, uczuć, wspomnień i emocji związanych ze stanami nerwicowymi, lękami, przeżyciami traumatycznymi, uzależnieniem od alkoholu. Poprzez dotarcie do głębszych poziomów i aspektów problemu (które do tej pory się nie ujawniły), znacznie szybciej jest on przepracowywany. Ten rodzaj procesu jest skuteczny, interesujący i fascynujący. Przypomina pacjentowi o niezwykłej wydajności i kreatywności mózgu.

Praca psychoterapeutyczna tylko na poziomie werbalnym może być ograniczona do minimum, ponieważ umysł świadomy poprzez swoje mechanizmy obronne nie angażuje się aż w takim stopniu w proces zmian, natomiast ten nurt hipnoterapii daje możliwość dotarcia do głębszych części mózgu dzięki pogłębionej relaksacji, koncentracji i odpowiedniej pozycji oczu.  Wzrasta ciekawość i zaangażowanie pacjenta, przede wszystkim na poziomie podświadomym. Praca w stanie głębokiego relaksu umożliwia dostęp do szlaków nerwowych, receptorów i procesów podkorowych, które są bezpośrednio powiązane z przykrymi doświadczeniami, schematami, lękami, wzorcami, zaburzeniami o różnej genezie zapisanymi w głębokich strukturach mózgu. Uaktywnia i inicjuje proces uzdrawiania, prowadząc do integracji osobowości na poziomie psychofizycznym i duchowym. W dostępny sposób daje możliwość ustalenie przyczyny i wyeliminowania zaburzenia. Skuteczność pracy terapeutycznej jest uzależniona od skupionej uważności i relacyjnego dostrojenia, które ma istotny wpływ na uruchomienie potencjału do samoleczenia wykorzystując naturalne zdolności mózgu.

Pacjent zachowuje pełną świadomość w trakcie sesji. Taki stan komfortu daje wyższy i szybszy wskaźnik terapeutyczny, ponieważ niweluje poziom stresu przed utratą świadomości i tym samym kontroli w trakcie sesji. Stan komfortu psychicznego w bardzo znacznym stopniu wpływa na efekty i daje możliwość skrócenia czasu terapii.

Wpływ siły umysłu podświadomego na nasze zdrowie

Umysł świadomy może zainicjować proces uzdrowienia, ale prawdziwe zmiany zachodzą na poziomie podświadomym. Za pośrednictwem umysłu podświadomego można wpłynąć na układ limbiczny i autonomiczny układ nerwowy, który powoduje reakcje niezależnie od naszej woli. Układ limbiczny odpowiada za podświadome funkcje organizmu, czyli za produkcję substancji chemicznych i utrzymanie homeostazy. Kiedy przeżywamy jakąś emocję, uruchamiamy nasz autonomiczny układ nerwowy, obchodząc swój umysł świadomy. Wówczas przenosimy się do sfery umysłu podświadomego, który odpowiada za nasz stan równowagi psychofizycznej. Jeśli nie pozostawimy przeszłości i ciągle skupiamy się na myślach o przykrych, traumatycznych wspomnieniach lub myślimy lękowo o przyszłości, wówczas na skutek tworzenia trudnych emocji np. złość, zazdrość, frustracja, poczucie winy, nasze ciało zwiększa produkcję hormonów stresu. Poprzez takie zachowanie nie dajemy naszemu organizmowi możliwości przywrócenia homeostazy. W takiej sytuacji niezbędna jest głęboka psychoterapia, metodą hipnoterapii, która w krótkim okresie czasu przywróci właściwy stan równowagi psychofizycznej. Aby przezwyciężyć mechanizmy obronne i dokonać pozytywnych, oczekiwanych zmian musimy „dostać” się przez fale mózgowe do królestwa podświadomości. W trakcie przechodzenia z wysokich fal beta na niższe fale alfa automatycznie zostaje aktywowany płat czołowy kory mózgowej, który wycisza obszary odpowiedzialne za bodźce zewnętrzne i postrzeganie czasu. Wówczas pacjent przechodzi na głębszy stan relaksu kierując swoją uwagę do własnego świata, w którym ma dostęp wewnętrznych zasobów. Na tym poziomie siła metafory przenika w głąb umysłu podświadomego, który zazwyczaj jest chroniony przez mechanizmy obronne. Metafory nawiązują do doświadczeń człowieka. Milton H. Erickson jako pierwszy dostrzegł kreatywną rolę nieświadomości, widział w niej ogromny magazyn informacji, również tych, które pozwalały na rozwiązywanie ludzkich problemów. Dla podświadomości najbardziej jest zrozumiały język symboliczny. Źródłem metafor są różne przypowieści, historyjki i anegdoty. Dobrze dobrana metafora daje możliwość „ominięcia” oporu przed zmianą, skontaktowania się pacjentowi z własną nieskończoną mądrością podświadomości.

Naukowcy twierdza, że nerwica jest chorobą uczuć, a u jej podstawy leżą stłumione emocje przekształcone w zachowania neurotyczne. Do pierwotnych potrzeb we wczesnym okresie dzieciństwa należy potrzeba bycia karmionym, przewiniętym w odpowiednim momencie, potrzeba kontaktu cielesnego, psychicznej i fizycznej stymulacji oraz bezwarunkowej miłości. Warunkiem zdrowia dziecka i psychicznego rozwoju „ ja” jest zaspokojenie tych potrzeb.

Przykre doświadczenia emocjonalne z okresu dzieciństwa i dorastania utrwalają się w schematach, które to w późniejszym okresie życia mogą utrudniać funkcjonowanie. Schematy pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i okresie adolescencji, który jest szczególną fazą rozwoju człowieka. Nie wszystkie schematy powstają w trakcie doznania traumatycznego z dzieciństwa, większość powstaje wskutek patologicznych (toksycznych) doświadczeń, które pojawiają się regularnie w okresie dzieciństwa i dojrzewania. Utrwalone pełnoobjawowe nieadaptacyjne schematy można określić jako wzorce emocjonalne, które wpływają na procesy poznawcze, wspomnienia, emocje, relacje z innymi ludźmi, zachowania. W trakcie życia mogą one ulegać wahaniom wskutek sytuacji życiowej osoby. W trakcie uruchomienia się jakiegoś nieadaptacyjnego schematu pojawiają się silne, trudne emocje w postaci lęku, smutku, przygnębienia, złości. Schemat jest tym, co dobrze jest znane osobie, która go w sobie wykształciła. Pomimo cierpienia jakie powoduje utrwalony nieadaptacyjny schemat, zapewnia osobie komfort. Jest ona przekonana, że jej schematy są prawdziwe i mają wpływ na to jak postrzega późniejsze doświadczenia. Wszystkie te procesy dokonują się na poziomie podświadomym mając wpływ na rozwój, życie i funkcjonowanie.

Żyjemy w czasach dużego stresu, napięć emocjonalnych, pośpiechu. W społeczeństwie pewne emocje nie są akceptowane. W związku z tym nie pozwalamy sobie na ich odczuwanie, tylko je tłumimy, żeby nie zostać odrzuconym, poniżonym, ośmieszonym. A niezaspokojone potrzeby, jak również nierozwiązane konflikty przeradzają się w lęki, nerwice, stany depresyjne i uzależnienia. Takie długotrwałe stany powodują zaburzenia psychosomatyczne spowodowane silnym wyparciem do podświadomości. Jeśli nie podejmiemy terapii to na skutek obniżenia układu odpornościowego pojawiają się choroby organiczne.

Przebieg procesu hipnoterapii i skuteczność psychoterapeutyczna

Płaty czołowe kory mózgowej są naszymi sprzymierzeńcami, centrum zarządzania, m.in. odpowiadają za kreatywność. Sprawują funkcję stawiania celów i ich realizacji, planowania, inicjowania działań, podejmowania decyzji, przewidywania konsekwencji działań. Koncentrują uwagę na pewnym odcinku rzeczywistości. Sprawują funkcję w kojarzeniu faktów, wyciągania wniosków, odczuwania lęków, frustracji, oceny sytuacji i kontroli emocji w układzie limbicznym. Poprzez wprowadzenie pacjenta w głęboki relaks i przy odpowiednio dobranych słowach o specjalnej modulacji, następuje obniżenie progu świadomości (jest to stan czuwania z zachowaniem pełnej kontroli w trakcie sesji terapeutycznej) od różnych bodźców zewnętrznych.  Stwarza możliwość kontaktu z wewnętrznym światem pacjenta i pozwala nawiązać kontakt z autonomicznym układem nerwowym.

W trakcie takiego stanu drzwi pomiędzy umysłem świadomym a podświadomym są w pełni otwarte. Dobrane właściwie sugestie w postaci metafor wysyłają informacje do autonomicznego układu nerwowego. Powstaje proces warunkowania, uruchamiając układ limbiczny, który tworzy odpowiednie substancje.

Używając właściwych słów o odpowiedniej tonacji, języka symboli i obrazów w trakcie relaksu pacjent przechodzi z wysokich fal beta na niższe alfa, aktywując płat czołowy, który wycisza obszary odpowiedzialne za zewnętrzne bodźce. W spokojnej atmosferze zostaje pobudzony system nerwowy na poziomie komórkowym, który aktywizuje podświadomy potencjał umysłu. W stanie odprężenia mózg jest bardziej zorganizowany i przygotowany do współpracy ze swoimi obszarami, wysyłając jednolite sygnały do całego układu nerwowego.

Osiągnięcie tego stanu daje możliwość skontaktowania się z własną uśpioną mądrością, która podpowie i ułatwi rozwiązanie problemu - nastąpi "wydobycie i spożytkowanie wiedzy". Następuje zmiana zachowania na dwóch poziomach: poznawczym, czyli intelektualnym zrozumieniu zależności między wydarzeniami a uczuciami, które zostały stłumione oraz emocjonalnym, czyli przeżyciu tych uczuć "omijając" sztywne stereotypy myślenia i działania. Umożliwia to rozwiązanie danego problemu. W trakcie sesji terapeutycznej tego typu wyuczone ograniczenia, czyli mechanizmy obronne, zostają ominięte i dzięki temu nowe rozwiązania problemów pojawiają się jakby same.

W pogłębionym stanie relaksu (wysoki stan skupienia) sugeruję pacjentowi, żeby wyobraził siebie w nowej przyszłości jako zdrowego, szczęśliwego, z nowymi skrystalizowanymi celami, które realizuje. Płat czołowy kory mózgowej wręcz porywa moją sugestie i tworzące się myśli pacjenta o zrealizowaniu celów. Jednocześnie w ciągu kilku sekund pojawia się intencja z silną motywacją. Wówczas mózg i ciało zmniejszają wagę przeżyć z przeszłości. W umyśle pacjenta pojawiają się myśli z intencjami i silnymi wzniosłymi emocjami tworząc mapę realizującą wyznaczone cele. Ciało zaczyna żyć myślą, poprzez wyobraźnię pojawia się warunkowanie przyszłości dzięki mentalnemu wyobrażeniu. Pacjent poprzez moje sugestie skupia się na swoich myślach i intencjach z wzniosłymi emocjami, takie jak wdzięczność, radość, wiara zaszczepiając w głębokiej sferze podświadomej cele i pragnienia. Łączenie nowych myśli z wizualizacją i silnymi pozytywnymi emocjami uaktywnia umysł i ciało do wzajemnej współpracy na drodze do oczekiwanych zmian. Głęboki stan relaksu w trakcie sesji i neuroplastyczność mózgu (zdolność układu nerwowego do nowych połączeń w celu reorganizacji, adaptacji) pozwala wyeliminować z pamięci komórkowej przyczyny z przeżytych przykrych doświadczeń, czy też skłonności do uzależnień np. alkoholu. W trakcie takiego stanu płat czołowy kory mózgowej ma możliwość wybrania innej ścieżki dzięki wyobraźni tworzącej obraz mentalny osoby zdrowej.

Wyobraźnia, umiejętnie i celowo sterowana językiem snu, może spowodować powstanie nowych, pożądanych i korzystnych dla zdrowia pacjenta impulsów nerwowych. Wyobraźnia człowieka będącego w stanie głębokiego relaksu, jak uważała Maria Szulc, pobudzona odpowiednio przekazywanym słowem, może nie tylko ulec pozornemu oderwaniu się od rzeczywistości, lecz na skutek właściwie podanej sugestii, pobudzone odpowiednio reakcje nerwowe mogą spowodować – jako objawy wtórne – trwałe zmiany fizjologiczne i biochemiczne w organizmie, które mogą stać się przyczyną uzdrowień (jeżeli oczywiście, nie było uprzednio zbyt daleko posuniętych zmian organicznych i choroba miała charakter bardziej psychosomatyczny). Ludzka psychika ma umiejętność stymulowania procesów leczenia na poziomie biochemicznym. Dzięki dobranym sugestiom z pozytywnymi informacjami, akceptowanymi przez pacjenta, myśli i obrazy kodują się w jego mózgu. W przekazywaniu informacji bierze udział autonomiczny układ nerwowy, akceptuje ich zawartość, aby pożądane zmiany stały rzeczywistością. Informacje werbalne w postaci odpowiednio dobranych słów i intonacji głosu, docierają poprzez impulsy włókien nerwowych do podwzgórza.

Narzędzia stosowane w hipnoterapii mają zastosowanie w leczeniu uzależnień, zaburzeń emocjonalnych, organicznych, które mają podłoże psychosomatyczne.